Μεταπόλεμος

View “Μεταπόλεμος” on Storify

Η γραμματική της αγανάκτησης και το συντακτικό της εξουσίας

Γράφει ο Νικόλας Κοσματόπουλος

Σκηνή πρώτη, Σύνταγμα

Χιλιάδες κόσμου μαζεύονται, φωνάζουν, βρίζουν, αναθεματίζουν, χτυπάνε κατσαρόλες, σηκώνουν πανώ, κοιμούνται στο χορτάρι, δεν κοιμούνται καθόλου, ξενυχτάνε, διαφωνούν, πλακώνονται, συναινούν, κληρώνονται, προβληματίζονται, ακούν, τσιρίζουν, μιλάνε ενάμιση λεπτό, μιλάνε παραπάνω, μιλάνε μεταξύ τους, μιλάνε μόνοι τους, μονολογούν, χτυπιούνται με την αστυνομία, χτυπιούνται μεταξύ τους, μουτζώνουν τους απέναντι κι ενίοτε τους ίδιους, οργίζονται κι αγανακτούν.

Σκηνή δεύτερη, Βουλή

Δεκάδες αντιπρόσωποι συνεδριάζουν, συνδιαλέγονται, συντονίζονται, παζαρεύουν, δίνουν εντολές, δίνουν συμβουλές, δίνουν συνεντεύξεις, βγάζουν λόγους, σφίγγουν χέρια, σφίγγουν γραβάτες, υπογράφουν πρακτικά, νομολογούν, νομοθετούν, νομολαγνούν, ψάχνουν λύσεις, ψάχνουν θέσεις, ψάχνουν στρατηγικές, επιχειρηματολογούν, κάνουν ελιγμούς, κάνουν υπολογισμούς, κάνουν μπλόφες, στήνουν συμμαχίες, κρατάνε ισορροπίες, κρατάνε τα προσχήματα, κρατάνε πισινές, κουβαλάνε φακέλους, χαρτοφύλακες και χαρτοφυλάκια, συγχαίρουν εαυτούς κι αλλήλους, ορκίζονται κι αδιαφορούν.

Δυο κόσμοι απέναντι, δυο κόσμοι αντίκρυ; Τέσσερις εβδομάδες μετά την πρώτη τους συνάντηση, ο πρώτος κόσμος μετράει ήδη απώλειες: μια κυβέρνηση έπεσε ανασχηματιζόμενη, δύο βουλευτές παραιτήθηκαν, κι ο πρόεδρος της βουλής μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο, γεγονός που μάλλον οφείλεται στην καθημερινή είσπραξη χιλιάδων κατάρων με την μορφή της μούτζας. Ωστόσο, και παρά τις απώλειες, ένα πασιφανές παράδοξο γίνεται ολοένα και πιο τρανταχτό. Από τη μια, είναι πια κοινός τόπος πως οι πλατείες προκαλούν τριγμούς στην κυβέρνηση και στο πολιτικό σύστημα γενικότερα. Από την άλλη, στις διατρανωμένες ιαχές των πλατειών για «φυλακές», ο ΓΑΠ καταλαβαίνει «αλλαγές», ενώ Σαμαράς, Παπαρήγα, Τσίπρας ακούνε «εκλογές».

Η παραμορφωμένη ηχώ της αγανάκτησης, εκείνης που κάνει την μαζική, ριζική απαίτηση για (κοινωνική και οικονομική) δικαιοσύνη να μεταφράζεται ως χλιαρό κοινοβουλευτικό αίτημα για νέες κάλπες δεν ωφείλεται σε γενικευμένη βαρυκοία στα ώτα των αντιπροσώπων, αλλά πρώτα και κύρια στην βαθιά πίστη πως το χάσμα ανάμεσα στην διαμαρτυρία και την εξουσία είναι αγεφύρωτο.

Ωστόσο, πολύ λιγότερο από αυτονόητο, αυτό το χάσμα είναι παράγωγο και προιόν της ίδιας της εξουσίας. Αναπαράγεται καθημερινά και κάθε στιγμή, μέσα από τρόπους έκφρασης, λέξεις κι έννοιες που αν και χρησιμοποιούνται ως αντικειμενικές, τελικά ανήκουν στα πιο αποτελεσματικά μέσα της εξουσίας. Αυτή η «γραμματική της αγανάκτησης» τείνει να αναπαριστά τους από κάτω ως καταδικασμένους μόνο να αγανακτούν και τους από πάνω σχεδόν ως καταραμένους να κυβερνούν. Ως τέτοια, δεν είναι παρά αποτέλεσμα του «συντακτικού της εξουσίας», το οποίο όχι μόνο τοποθετεί το κίνημα των πλατειών στο εννοιολογικό πλαίσιο της αγανάκτησης, της αντίδρασης, του ετεροκαθορισμού και της αντιστραμμένης παθητικότητας, αποκλείοντας αυτόματα όποια στοιχεία δημιουργίας, δράσης, ιδίας δύναμης, και ιδιόμορφης εξουσίας, αλλά ορίζει την πολιτική, ηθική και κανονιστική ιεραρχία μεταξύ των λέξεων, των εννοιών, των σημασιών.

Καταρχήν, η γραμματική της αγανάκτησης όπως αυτή συγκροτείται στα πλαίσια του συντακτικού της εξουσίας έχει ως βασικό λεκτικό του μόριο το «αντί». Η αγανάκτηση παρουσιάζεται κατεξοχήν ως αντί-δραση σε κάτι, εν-αντι-ώνεται στην κυβερνητική πολιτική, είναι εν-αντί-ον του κοινοβουλευτισμού κτλ. Για την εξουσιαστική ελίτ αυτής της χώρας (πολιτικοί, μεγαλο-δημοσιογράφοι, προύχοντες ακαδημαικοί κτλ) η διατήρηση αυτής της εικόνας τείνει να εξελιχθεί σε υπαρξιακό ζήτημα, καθώς μονάχα μέσω της υποβάθμισης ή της αποσιώπησης της πολιτικής δημιουργικότητας των πλατειών μπορεί αυτή η ελίτ να συνεχίζει να αυτοθεωρείται ελίτ. Στην κορυφή της πυραμίδας βρίσκονται όχι επειδή απλά κατέχουν τον πλούτο, αλλά κυρίως επειδή κατέχουν τη δυνατότητα να πείσουν πως είναι η απάντηση απέναντι στο επερχόμενο χάος και στην τυφλή αντίδραση. Σε αυτήν την υποβάθμιση της δημιουργικότητας και της καινοτομίας της πολιτικής κουλτούρας των πλατειών, οι εξουσιαστές του συντακτικού έχουν βρει αναπάντεχους συμμάχους σε κάποιες από τις αυτοθεωρούμενες πρωτοποριακές ηγεσίες τόσο της (ακρο)αριστεράς όσο και του αναρχισμού. Οι ηγεσίες αυτές, είτε ψηφισμένες, είτε αψήφιστες, αν είναι κατά των πλατειών θα βρίζουν – κι αν είναι υπέρ, θα χαιδεύουν πατερναλιστικά – το «αυθόρμητο των μαζών», κλείνοντας ωστόσο και οι δύο μάτια κι αυτιά στις αποδεδειγμένες δυνατότητες δημιουργικής δράσης των πλατειών.

Η γραμματική της αγανάκτησης λοιπόν εντάσσεται από το συντακτικό της εξουσίας στις παρυφές του θυμικού, παρουσιάζεται να κουβαλάει μπόλικο ressentiment αντί της θέλησης για δύναμη κι είναι συνυφασμένη με αντι-δράσεις αντί για δημιουργίες. Ως τέτοια απειλεί πολύ λιγότερο την εξουσία, γιατί πολύ απλά δεν μπορεί να αντιπαρατεθεί στην ουσία της πρώτης, που ορίζεται από την ίδια ως η παραγωγή οραμάτων, λογικών σχεδίων, δημιουργικών δράσεων κτλ. Ένα απλό μοντέλο της γραμματικής της αγανάκτησης σε διάφορες εκφάνσεις του είναι το εξής: Το συντακτικό της μιντιακής εξουσίας φροντίζει να αναπαράγει τη μούτζα σε φόντο την γαλανόλευκη ως την συμπυκνωμένη εικόνα της αγανάκτησης. Στη συνέχεια, το συντακτικό της διανοουμενίστικης εξουσίας αποκρυπτογραφεί την εικόνα αυτή ως ξεκάθαρο σήμα κίνδυνου για την δημοκρατία και τις κατακτημένες ελευθερίες. Τέλος, το συντακτικό της αριστερίστικης εξουσίας τείνει να θωρεί τις πλατείες ως ένα νεογέννητο το οποίο χωρίς τον απαραίτητο εμβολιασμό θα κολλήσει τις αρρώστιες του αυθορμητισμού ή μπορεί να αποδειχθεί τερατογέννεση.

Είναι επιτακτική η ριζική αμφισβήτηση αυτής της κοντόφθαλμης γραμματικής της αγανάκτησης με απότερο στόχο την καταστροφή του επιβαλλόμενου συντακτικού της εξουσίας. Αυτό μπορεί να γίνει – και ήδη γίνεται – με διάφορους τρόπους.

Ένας από αυτούς είναι η άμεση ανάδειξη και θεματοποίηση των νέων πολιτικών πρακτικών, της νέας πολιτικής κουλτούρας, της νέας πολιτικής ανθρωπολογίας που δημιουργεί η πλατεία. Εδώ και καιρό οι πρακτικές αυτές είναι το κυρίαρχο φαντασιακό ζητούμενο και λιγότερο η άμεση μάχη για το μεσοπρόθεσμο που πρέπει ωστόσο να κερδηθεί, έτσι ώστε να δοθούν οι απαραίτητες ανάσες και ωθήσεις στο πρώτο.

Δεύτερον, με την περαιτέρω ενσάρκωση και βαθύτερη θεσμοποίηση εννοιών όπως αυτές απαιτούνται και νοηματοδοτούνται καθημερινά από το κίνημα, όπως το δίκαιο και η δικαιοσύνη για παράδειγμα. Αντί λοιπόν να απορούμε για τα διαστρεβλωμένα αποτελέσματα της ηχούς της αγανάκτησης, πρέπει να γίνουν κινήσεις προς την κατεύθυνση της απόδοσης δικαιοσύνης άμεσα. Έτσι, το διαδεδομένο σύνθημα «κλέφτες, κλέφτες», το οποίο στην γραμματική της αγανάκτησης αποδίδεται σε μια αλόγιστη κι υπερβολική κατάχρηση του όρου, μπορεί να μετουσιωθεί σε συγκεκριμένες δράσεις τόσο για την τωρινή «δικαιοσύνη» και τις φυλακές όσο προς την θεσμοποίηση αμεσοδημοκρατικής δικαιοσύνης για τους «κλέφτες».

Τρίτον, και ίσως πιο σημαντικό, περισσότερο από αναγκαία δείχνει να είναι μια δημιουργική κι ουσιαστική αντιμετώπιση του φόβου τόσο ως άμεσο πρακτικό θέμα όσο κι ως γενικότερο ζήτημα στη σύγχρονη βιο-πολιτική. Στη γραμματική της αγανάκτησης ο φόβος αποτελεί ίσως το πιο κρίσιμο ουσιαστικό. Στο βαθμό που η αγανάκτηση περιγράφεται ως ένα κίνημα αντίδρασης και διαμαρτυρίας, ως ένα κίνημα του οποίου η πολυσυλλεκτικότητα ορίζεται κυρίως είτε ως «κίνδυνος εκτροπής» είτε ως ακίνδυνος χαβαλές, ο φόβος λειτουργεί εργαλειακά και κατευναστικά. Η γραμματική της αγανάκτησης τείνει να αναπαράγει τη λογική του φόβου, παρουσιάζοντας τις πλατείες ως αποτέλεσμα φοβισμένων από την προοπτική της φτώχειας κι αγανακτισμένων μαζών. Το συντακτικό της εξουσίας αντλεί όλη του τη δύναμη μέσα από αυτήν την εικόνα. Ωστόσο, στις αραβικές εξεγέρσεις ο φόβος δεν νικήθηκε από την πείνα, όπως συνηθίζεται να λέγεται, αλλά πολύ περισσότερο από την συλλογική συνειδητοποίηση πως δεν υπάρχει, πως δεν μπορεί να υπάρξει, πισωγύρισμα. Από εκείνη τη στιγμή ο φόβος άλλαξε στρατόπεδο κι έγινε όπλο των εξεγερμένων.

Όταν κανείς σταθεί στο κατώφλι της Ιστορίας, αυτό που τον κάνει να το διαβεί χωρίς να υπολογίζει τον φόβο, δεν είναι το σκοτάδι του υπογείου που μόλις άφησε πίσω του, αλλά το φώς που για πρώτη φορά αντικρίζει μπροστά του. Το Σύνταγμα στέκεται, γιατί ακροβατεί σε ένα τέτοιο κατώφλι. Μένει μονάχα να δούμε προς ποια πλευρά θα γύρει. Τα στοιχήματα φυσικά κι επιτρέπονται, αλλά απλά να θυμίσω πως οι αυτοεκπληρούμενες προφητείες έχουν πάντα υπερβολικά χαμηλές αποδόσεις.

φωτ.: Ελισάβετ Μωράκη

Να μη ζήσουμε σαν δούλοι (το εθνικό τραύμα)

Αναδημοσίευση από το vlemma.gr

H υπαγωγή της Ιρλανδίας στον μηχανισμό στήριξης του ΔΝΤ και της Ε.Ε. τραυματίζει την εθνική υπερηφάνεια των Ιρλανδών, αναφέρει η International Herald Tribune σε πρόσφατη εκτενή ανάλυση. Ο συντάκτης ανατρέχει στην ιστορία της χώρας στον 20ό αιώνα, από τους εκτελεσθέντες ηγέτες του εθνικοαπελευθερωτικού κινήματος, το 1916, και την ανακήρυξη του ελεύθερου ιρλανδικού κράτους το 1922, έως την ευφορία των χρηματαγορών για τον Κελτικό Τίγρη την περασμένη δεκαετία, και την έκρηξη της τραπεζικής και στεγαστικής φούσκας.

Οι Ιρλανδοί δεν ξεχνούν ποτέ τον βρετανικό ζυγό και τους σκληρούς αγώνες που έχουν δώσει για την εθνική τους ανεξαρτησία. Θυμούνται επίσης τη φτώχεια. Ο λιμός του 1840, η ενδημική φτώχεια, η διαρκής μετανάστευση και ο αδιάκοπος εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας σημαδεύουν τη συλλογική μνήμη αυτού του μοναχικού λαού ποιητών και καλλιτεχνών στην ατλαντική άκρη.

Η υπαγωγή στη βοήθεια και τα κελεύσματα των ΔΝΤ-ΕΕ βιώνεται σαν τραύμα για την 60χρονη ιρλανδική δημοκρατία. Είναι δε σχεδόν βέβαιο ότι το κυβερνών κόμμα Fianna Fail, που συμμετέχει στην εξουσία αδιαλείπτως τις τελευταίες δεκαετίες, θα χάσει τις εκλογές.

Αναλόγως τραυματικά βιώνεται η υπαγωγή της Ελληνικής Δημοκρατίας στην τρόικα. Η Ελλάδα έχει ανάλογη ιστορία εθνικών αγώνων και φτώχειας με την Ιρλανδία ― και ποίησης και μοναχικότητας. Η ίδια η γένεση του νεότερου ελληνισμού βασίζεται στην έννοια της αντίστασης, της ανταρσίας, του αγώνα: τα ιδρυτικά πρόσωπα του νεότευκτου κρατιδίου είναι πρώτα πολεμιστές, επαναστάτες και μάρτυρες, και μαζί ποιητές και λόγιοι: Ρήγας, Αλ. Υψηλάντης, Καραϊσκάκης, Κολοκοτρώνης, Μακρυγιάννης, Κοραής, Σολωμός…

Η ίδρυση του κράτους, πριν από περίπου δύο αιώνες, όμως από επαναστάτες, συνοδεύεται από σχέσεις εξάρτησης και υποτέλειας προς το εξωτερικό, και από σχέσεις διαρκώς εμφιλοχωρούντος διχασμού και πελατειακότητας στο εσωτερικό. Ο ελληνισμός εντός του κρατιδίου συστέλλεται και διαστέλλεται διαρκώς πέριξ πολλαπλών αξόνων: εξάρτηση-ανεξαρτησία, συρρίκνωση-επέκταση, φτώχεια-ευημερία, ελλαδικότητα-διασπορά, νίκες-καταστροφές, υποταγή-αντίσταση, δημοκρατία-δικτατορία. Σε κάθε περίοδο εντούτοις, ακόμη και σε περίοδο καταστροφής ή κατοχής, η έγνοια για την ελευθερία και την ανεξαρτησία είναι πρωταρχική, η περηφάνια του λαού, που ξεσηκώθηκε εναντίον μακραίωνου κατακτητή και επεβίωσε και πρόκοψε, είναι η ιδρυτική και διαρκώς συνέχουσα ύλη των ανθρώπων που γεννιούνται και κατοικούν στον τόπο.

Το πιο επισκέψιμο εθνικό μνημείο του Δουβλίνου είναι η φυλακή όπου εκτελέστηκαν οι δώδεκα ηγέτες του απελευθερωτικού αγώνα του 1912. Ανάλογα μνημεία μαρτυρίου για την ελευθερία είναι διάσπαρτα σε όλη την Ελλάδα, από το 1821 ώς τις μέρες της χούντας ― παρότι δεν προσελκύουν τόσους πολλούς επισκέπτες πια, ίσως διότι η ελευθερία θεωρείται αυτονόητη στις μέρες μας. Δεν είναι. Η ελευθερία και η ανεξαρτησία, η αυτοδιάθεση, η αυτονομία και η αυτοβουλία ενός λαού δοκιμάζονται διαρκώς και διαρκώς κατακτώνται. Υπό αυτή την έννοια, η οικονομική αποτυχία της χώρας ― που δεν οφείλεται αποκλειστικά σε δικά μας σφάλματα― συνιστά μια καταστροφή της ελευθερίας και της ανεξαρτησίας, ή τουλάχιστον έναν σοβαρότατο κλονισμό τους, και πρώτος έσπευσε να το χαρακτηρίσει έτσι ο πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου, περίπου πριν από ένα χρόνο, όταν κανείς πολίτης δεν είχε ιδέα περί Μνημονίου και κηδεμονίας. Εξ ου και το διάχυτο αίσθημα ανημπόριας, ταπείνωσης, περιορισμού, που βιώνεται παράλληλα με τον φόβο της φτώχειας, με την ίδια τη φτώχεια, με την αδυναμία των πολιτών να διορθώσουν ή να ορίσουν τη μοίρα τους.

Την εντύπωση της υποτέλειας και τον τραυματισμό της εθνικής υπερηφάνειας εντείνουν διάφορες συμπεριφορές Ελλήνων αξιωματούχων ή Ευρωπαίων επιτρόπων. Οι Ελληνες υπουργοί που κρύβονται πίσω από διατάξεις του Μνημονίου για να δικαιολογήσουν την έλλειψη διαπραγμάτευσης, η αλαζονεία τους ακόμη και αυτή την τραγική στιγμή, τα ψεύδη και οι παλινωδίες εντείνουν την εθνική ντροπή. Η εκτενής ατιμωρησία φοροφυγάδων και εισφοροφυγάδων, η αδράνεια και η μη επιβολή του νόμου, επίσης, Η εικόνα της Βουλής που σέρνεται από Εξεταστική σε Εξεσταστική, χωρίς ποτέ να τιμωρείται κανείς, τροφοδοτεί επίσης την πικρία, την οργή και την απογοήτευση. Ο αστεϊσμός του επιτρόπου Ολι Ρεν ενώπιον του εθνικού κοινοβουλίου, ότι χάνει το ποδόσφαιρο της Κυριακής για να ασχοληθεί με την προβληματική Ελλάδα, ήταν επίσης δείγμα ιταμής συμπεριφοράς έναντι ενός ολόκληρου λαού που υποφέρει.

Η κατάρρευση των δημοσιονομικών και η πτώση της ανταγωνιστικότητας είναι γεγονότα αδιαμφισβήτητα. Ωστόσο η εσπευσμένη υπαγωγή στα κελεύσματα του Μημονίου, υπό όρους επαχθείς, που θέτουν την εθνική κυριαρχία ως εμπράγματη ασφάλεια, που παραπέμπουν τον δανεισμό στο βρετανικό δίκαιο και απαγορεύουν άλλη διαχείριση του χρέους, είναι υπαγωγή της Ελληνικής Δημοκρατίας σε κηδεμονία. Πολύ περισσότερο που αυτή η υπαγωγή επιβάλλει αλλεπάλληλα σκληρά μέτρα λιτότητας, χωρίς ορατό τέλος, και ριζική αναδιάρθρωση της νομοθεσίας που διέπει την εργασία και την κοινωνική μέριμνα· ουσιαστικά, απορρύθμιση της εργασίας και απίσχναση του κοινωνικού κράτους.

Η ελληνική κυβέρνηση δι’ αιφνιδιασμού κατάφερε να εξασφαλίσει όχι μόνο την οριακή πλειοψηφία για την υπερψήφιση του Μνημονίου, αλλά και την παγωμένη ανοχή του σοκαρισμένου πληθυσμού, μεγάλου μέρους του τουλάχιστον, εφόσον το Μνημόνιο παρουσιάστηκε ως μοναδική λύση σωτηρίας, μετά τις προεκλογικές ψευδείς υποσχέσεις, τον προϋπολογισμό παροχών, την πολύμηνη ολιγωρία και τους λεονταρισμούς που οδήγησαν σε σφοδρή κρίση δανεισμού.

Οι πολίτες ενοχοποιήθηκαν για την κρίση, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο: κάθε επαγγελματική και κοινωνική ομάδα στρέφεται διαδοχικά εναντίον της άλλης, και όλοι απομένουν κερματισμένοι, μόνοι, χωρίς φρόνημα, χωρίς αλληλεγγύη, χωρίς ελάχιστο κοινό στόχο και ελπίδα. Ενας λαός όμως διαιρεμένος, ψυχικά διχασμένος, εθνικά ταπεινωμένος, και επιπλέον φτωχός και έμφοβος, δεν μπορεί να ανακάμψει. Απαιτείται επειγόντως αναστροφή: ανάκτηση της περηφάνιας. Φτωχοί μπορούμε να ζήσουμε, να μη ζήσουμε όμως σαν δούλοι.

Το πολίτευμά μας

Γράφει ο Old Boy, 17.12.2010.

 

«Η λέξη «χούντα» ακούστηκε από χιλιάδες στόματα – μικρών και μεγάλων. Δεν πρέπει να εκπλήσσει κανέναν – η τεράστια αποχή από τις εκλογές είχε στείλει το μήνυμα».

Όχι, δεν έχουμε χούντα. Δεν έχουμε χούντα ακριβώς γιατί -ανάμεσα σε όλα τα άλλα- ο λαός απείχε από τις εκλογές. Στην χειρότερη έχουμε δια της αποχής απονομιμοποίηση της τρέχουσας εκδοχής του πολιτεύματος. Απονομιμοποίηση σκέτη όμως δεν συνιστά νομιμοποίηση κάποιου άλλου πράγματος. Να κάτσει να σκεφτεί ο λαός τι θέλει, ώστε αν δεν του κάνει η τρέχουσα εκδοχή του πολιτεύματος να βάλει στη θέση της μια άλλη. Και η αποχή δεν απαντάται μόνο στις εκλογές, απαντάται -συγκριτικά μιλώντας- και στη συμμετοχή στις διαδηλώσεις. Αντιλαμβάνομαι πλήρως το μπέρδεμα και το ότι μπορεί οι άνθρωποι να μην ξέρουν τι πρέπει να γίνει (μπας και ξέρω εγώ δηλαδή;), αλλά χούντα έχουμε όταν κάποιος έχει την εξουσία με το ζόρι. Όταν ο άλλος δεν τον θέλει να είναι στην εξουσία. Όχι όταν δεν ξέρει τι θέλει να είναι στην εξουσία, όχι όταν του τίθεται ένα σαφέστατο δίλημμα από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό πριν τις εκλογές και εκείνος ναι μεν δεν τον ψηφίζει για να τον στηρίξει, αλλά δεν τον καταψηφίζει κιόλας. Λαός ιδιωτών, λαός απεχόντων από τις κάλπες ή τις πορείες, λαός αμέτοχος -έστω επειδή βρίσκεται σε μεταβατικό στάδιο συνειδητοποίησης των πραγμάτων- δεν είναι λαός υπό χούντα.
—
«Παρασυρμένοι από την αμετροέπεια και τον λαϊκισμό, νομίζουμε ότι αυτή την εποχή διακυβεύονται τα επιδόματα και το ύψος των μισθών. Δεν καταλαβαίνουμε ότι αυτό που κινδυνεύει είναι η δημοκρατία, η ίδια η δυνατότητά μας να ζούμε σε μια πολιτισμένη κοινωνία».

Όχι, δεν έχουμε δημοκρατία. Όχι πια δηλαδή. Έχουμε δανειακή σύμβαση, έχουμε εκπλήρωση επιταγών δανειστών. Έχουμε εκπέσει από το καθεστώς της κυρίαρχης χώρας σε καθεστώς οφειλέτη χρημάτων. Σύμφωνοι, δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση μας έφερε εκεί, σύμφωνοι, ο λαός απλώς στραβώνει και δεν του αρέσει αλλά δεν επαναστατεί άρα τελικά και κατ’ αποτέλεσμα η αποχή του συνιστά ανοχή, ωστόσο το γεγονός παραμένει ότι η δημοκρατία είναι ένα πολίτευμα όπου η νομοθετική και η εκτελεστική εξουσία αποφασίζουν και κυβερνούν εκείνες, βάσει όσων εκείνες κρίνουν σωστά. Οι βασικές αποφάσεις για την πορεία της χώρας παίρνονται ανά τρίμηνο από τους δανειστές μας και δεν περνάνε καν από το κοινοβούλιο, αφού τις υπογράφει απλώς ως εκπρόσωπος ημών των οφειλετών ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου.

Το πολίτευμα λοιπόν που έχουμε από τον Μάιο του 2010 είναι κάτι μπάσταρδο. Είναι μπάσταρδο δηλαδή από τότε που οι εκλεγμένοι εκπρόσωποι του ελληνικού λαού αποφάσισαν ότι ο ρόλος τους είναι διεκπεραιωτικός (ή στην περίπτωση των επικαιροποιήσεων του μνημονίου και ευθέως άχρηστος), από τότε που απεκδύθηκαν την εξουσία τους και την παραχώρησαν στους δανειστές μας. Για την ακρίβεια εκείνο που συμβαίνει και σε εμάς και δείχνει να συμβαίνει και γενικότερα είναι η μετατροπή των πολιτευμάτων σε εκτός θέματος τρόπους οργάνωσης των κοινωνιών. Η πολιτική οργάνωση μιας κοινωνίας καθίσταται εκτός θέματος, όταν τα χρήματα που απαιτούνται για την οικονομική οργάνωσή της παύουν να φτάνουν. Έρχονται τότε οικονομικοί οργανισμοί και λένε για να συνεχίσετε να έχετε λεφτά θα κάνετε αυτό και εκείνο. Eμείς έχουμε τα λεφτά, εμείς δανείζουμε, εμείς αποφασίζουμε.
—
Δανειακή σύμβαση έχουμε, με ανά τρίμηνο αναθεωρούμενους όρους, προκειμένου να καταβληθεί η εκάστοτε επόμενη δόση. Αυτό είναι το πολίτευμα της Ελλάδας, σήμερα, 17 Δεκεμβρίου του 2010, και ώρα οκτώ παρά τέταρτο.

Shock Doctrine in Athens

This slideshow requires JavaScript.

Εντυπώσεις και παρατηρήσεις από την γενική απεργία και πορεία της 15.12.2010, Αθήνα:

1.
Το πλήθος μεγάλο. Οχι τόσο μεγάλο όσο της 5.5.2010, αλλά πολύ μεγάλος αριθμός, ίσως και πάνω από 40 χιλιάδες.
Η διάθεση: όχι η οργή του Μαΐου. Πιο παγωμένα και σκληρά τα πρόσωπα, εμφανώς λιγότερη αθωότητα.

2.
Τακτική της Αστυνομίας. Δακρυγόνα και άλλα χημικά πάνω στο σώμα των μπλοκ διαδηλωτών, ιδίως στην πλατεία Συντάγματος, από τα ξενοδοχεία έως όλη την αρχή της Πανεπιστημίου. Τα χημικά σπάνε τη συνέχεια της πορείας. Τα μπλοκ, ιδίως όσα δεν έχουν σφιχτή οργάνωση, με αλυσίδες, πανώ, αλληλοαναγνώριση κ.λπ., σπάνε και οι διαδηλωτές σκορπάνε πανικόβλητοι μόλις πέσουν βομβίδες χημικών γύρω τους, διότι η κατάσταση για αναπνευστικό και μάτια γίνεται αφόρητη. Στριμωγμένοι σε τοίχους και κάγκελα κινδυνεύουν να ποδοπατηθούν.

3.
Τακτική της Αστυνομίας. Πολυπληθείς ομάδες ασφαλιτών undercover (slideshow άνω, Σίνα & Ακαδημίας), με μαύρα ρούχα, μπουφάν, κουκούλες και μάσκες, ξύλα, κινούνται μέσα στα μπλοκ και μέσα στους σκόρπιους διαδηλωτές που τρέχουν κυνηγημένοι από χημικά και ΜΑΤ. Ξαφνικά αρχίζουν συλλήψεις. Οταν δεν κινούνται μέσα στους διαδηλωτές, καλύπτονται πίσω από διμοιρίες ΜΑΤ, ή κινούνται ανά αραιές άτυπες ομάδες ανάμεσα σε σκόρπιους διαδηλωτές και αποχωρούντες.
Είναι, ως επί το πλείστον νεαράς ηλικίας, 20-30 ετών, μερικοί μοιάζουν με λαϊκά στοιχεία και χούλιγκαν, ανάμεσά τους υπάρχουν και κοπέλες. Φοβούνται πολύ την αποκοπή από τους υπόλοιπους της αγέλης και την απώλεια κάλυψης από ΜΑΤ.

4.
Η ρητορική στα γκράφιτι και τις αφίσες (slideshow) έχει αλλάξει πολύ, από τον Δεκέμβρη του 08 και τον Μάιο του 10. Ο ρομαντισμός και ο αιχμηρός ελιτισμός των αντεξουσιαστών έχει μεταλλαγεί σε γυμνό, ευθύ, ταξικό, αντικαπιταλιστικό και αντικυβερνητικό λόγο.
Μιλούν πλέον για “Χούντα του ΓΑΠ” και καταφέρονται εναντίον και της κυβέρνησης συγκεκριμένα, και όχι αορίστως εναντίον του συστήματος. Στόχος είναι το κεφάλαιο, το ΔΝΤ, η τρόικα, η κυβέρνηση, όχι αορίστως το αλωμένο φαντασιακό.
Οι αναρχοαυτόνομοι φαίνεται να εγκαταλείπουν τον κόσμο της επιθυμίας και στρέφονται στον κόσμο της ανάγκης: υπερασπίζονται ευθέως τον κόσμο της εργασίας.
Οι μπάχαλοι έχουν μειωθεί αισθητά.
Αμυνα ή ωρίμανση;

5.
Ο βουλευτής Κ. Χατζηδάκης φαίνεται να υπέστη επίθεση από μεσήλικους διαδηλωτές, προφανώς εργαζόμενους ή άνεργους, και όχι από νεαρούς μπάχαλους. Αυτό είναι ένα νέο στοιχείο επίσης. Οι εκδηλώσεις βίας με στόχο πολιτικούς δεν προέρχονται πλέον από τους συνήθεις ύποπτους, αλλά από μεσήλικους λαϊκών στρωμάτων.

6.
Πολλοί ανένταχτοι διαδηλωτές παραμένουν στους δρόμους πολλή ώρα μετά τη διάλυση της πορείας, αντιμετωπίζουν τα ΜΑΤ και τους μασκοφόρους ασφαλίτες φραστικά, προσπαθούν να αποτρέψουν συλλήψεις του σωρού. Φωνάζουν “Ντροπή σας”, “Χούντα”, “Είστε ντροπή για τη δημοκρατία” “Δέρνετε ανέργους”, “Είμαστε γονείς σας”!
Διάχυτη σε όλες τις συναθροίσεις η αντίληψη ότι η δημοκρατία μπαίνει σε γύψο. Ευρύτατοι και πυκνοί οι παραλληλισμοί με τη χούντα.

7.

Οι διαδηλωτές στερούνται οργάνωσης, ηγεσίας, στόχων, περιφρούρησης, αυτοάμυνας. Είναι εύκολο να ποδοπατηθούν και να τραυματισθούν ανά πάσα στιγμή. Με την ανεξέλεγκτη χρήση χημικών και εκατοντάδες μασκοφόρους ασφαλίτες μέσα στις πορείες, επιχειρείται να αποτραπεί η συμμετοχή σε διαδηλώσεις: είναι επικίνδυνες, ακόμη και για τους ειρηνικούς συμμετέχοντες.
Τα νομοθετικά σοκ συνοδεύονται από σοκ προπαγάνδας και σοκ σωματικής απειλής.

---

ΣΧΕΤΙΚΑ:

a. Ο Κωστής Χατζηδάκης και η αλλήθωρη βία:
«Πρώτη φορά μετά από χρόνια, είδα αναρχικούς να πλακώνονται με τα ΜΑΤ σχεδόν σώμα με σώμα, ενώ οι πολίτες πιο πέρα φώναζαν ΒΑΡΑΤΕ ΤΟΥΣ ! Πρώτη φορά είδα σε τόση μεγάλη κλίμακα συνθήματα αντιχουντικά και πατριωτικά, σχεδόν σαν να είχαμε επιστρέψει στη δεκαετία του 70…»

b. ολίγα ακόμα για τη διαδήλωση της 15.12.10

 

Η Αθήνα στη σκιά του Βερολίνου

Του Σταύρου Λυγερού. Εφημ. Επενδυτής,11.12.2010

Μπορεί η Τρόϊκα να εκφράζει αισιοδοξία και η κυβέρνηση Παπανδρέου να δηλώνει ότι θα υλοποιήσει το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής, αλλά είναι ορατό δια γυμνού οφθαλμού ότι η συνταγή δεν βγαίνει. Τα απαγορευτικά επιτόκια αποδεικνύουν ότι οι διεθνείς επενδυτές αμφιβάλλουν για την ικανότητα της εφαρμοζόμενης θεραπείας να αποτρέψει τη χρεοκοπία. Το γεγονός αυτό καθιστά όνειρο απατηλό την εκτίμηση ότι το 2011 η Ελλάδα θα δανεισθεί από τις Αγορές.

Αυτός είναι ο λόγος που Τρόϊκα έχει αποφασίσει να επιμηκύνει την αποπληρωμή των 110 δις. Το Βερολίνο προβάλει ακόμα κάποιες αντιστάσεις, αλλά όλα δείχνουν ότι πρόκειται για μάχη οπισθοφυλακών. Η συζητούμενη επιμήκυνση θα δώσει μία ανάσα. Ταυτοχρόνως, όμως, θα επιμηκύνει και το καθεστώς διεθνούς οικονομικού ελέγχου μ’ όλες τις πιέσεις για συνέχιση της πολιτικής του αποπληθωρισμού. Σε συνθήκες παρατεταμένης ύφεσης, όμως, η προσπάθεια μείωσης του ελλείμματος μ’ αυτό τον τρόπο είναι σχεδόν καταδικασμένη να αποτύχει, αφού προηγουμένως θα έχει αφήσει πίσω της οικονομικά και κοινωνικά ερείπια.

O Orban εξοργίζει τον στρεψόδικο Economist

Διαφωτιστικό case study της περίπτωσης της υπερχρεωμένης Ουγγαρίας υπό την κυβέρνηση του Viktor Orban.

Γράφει η mafalda, στο inprecor.gr

«Ξεπέρασε τα όρια ο Orban» ολοφύρεται σε πρόσφατο άρθρο του, στο τεύχος της 25ης Νοεμβρίου, το γνωστό, παγκόσμιας εμβέλειας, περιοδικό The Εconomist. Ο λόγος για τον Ούγγρο πρωθυπουργό και την κυβέρνησή του δεξιού κόμματος Fidesz, οι οποίοι αναδείχτηκαν δημοκρατικότατα κυρίαρχοι της πολιτικής σκηνής της χώρας στις εκλογές του Μαϊου καταλαμβάνοντας τα 2/3 της βουλής, σαρώνοντας τους Σοσιαλιστές, οι οποίοι είχαν συνάψει συμφωνία για χορήγηση 20 δισεκατομμυρίων ευρώ με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την ΕΕ, πριν από περίπου 8 χρόνια. To περιοδικό παρομοιάζει τον Orban με τον Hugo Chavez στη Βενεζουέλα, προφανώς, με μοναδικό κοινό στοιχείο, ότι ο καθένας από διαφορετική ιδεολογική και πολιτική αφετηρία και προφανώς με διαφορετικούς στόχους, επέλεξαν σε διαφορετικές χρονικές στιγμές και με διαφορετικές αφορμές, να θέσουν ένα όριο στην καταλήστευση του πλούτου της χώρας τους από ξένα κεφάλαια και τους ντόπιους συνεργάτες τους και στην εξαθλίωση των λαών τους.

Η οφθαλμοφανής αυτή παραχάραξη, όμως, δεν φαίνεται να πτοεί τον Economist, ο οποίος εξαπολύει μία ακόμη σφοδρή επίθεση κατά της νεοεκλεγείσας πολιτικής ηγεσίας της Βουδαπέστης. Πρόκειται για το πολλοστό κρούσμα επίθεσης των μεγάλων ΜΜΕ και του διεθνούς Τύπου κατά της Ουγγαρίας και των επιλογών του κυβερνόντος κόμματος, οι οποίες δεν συνάδουν με τα σχέδια, τους στόχους και τα συμφέροντα που εκφράζουν το ΔΝΤ και η ΕΕ, οι διεθνείς Οίκοι Αξιολόγησης και όλα εκείνα τα συμφέροντα που κρύβονται πίσω από τη νεφελώδη ονομασία «δανειστές, ή πιστωτές ή επενδυτές».

Μέσα σε ένα σύντομο, πλην εξαιρετικά ειρωνικό άρθρο, το περιοδικό, με αφορμή τη συρρίκνωση της δικαιοδοσίας και της ισχύος μιας ανεξάρτητης αρχής, μιας αρχής μη εκλεγμένης αποτελούμενης από υψηλόμισθους τραπεζίτες και ειδικούς οικονομολόγους, της αρχής του Οικονομικού Συμβουλίου, βάλλει κατά της ουγγρικής κυβέρνησης, μιλώντας, λίγο πολύ, για κατάλυση της αστικής δημοκρατίας, από ένα κόμμα που έχει, επαναλαμβάνουμε, εκλεγεί με μεγάλη πλειοψηφία μόλις πριν από έξι μήνες! Και προφανώς η επιλογή της χρονικής συγκυρίας δεν είναι ούτε τυχαία ούτε αθώα, αφού η μία μετά την άλλη οι χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας, μετά την Ελλάδα και προσφάτως την Ιρλανδία, πιέζονται ασφυκτικά προκειμένου να υποχρεωθούν να αποδεχτούν «μηχανισμού στήριξης» και «μνημόνια» με ό,τι αυτό συνεπάγεται…

Η κατεδάφιση των εργασιακών θεσμών

Γράφει ο Αντώνης Λιάκος, Βήμα 12.12. 2010

Αυτά είναι τεκτονικές μεταβολές. Η οικονομική κρίση ήλθε και κάποτε θα παρέλθει. Οι αλλαγές αυτές θα μείνουν γιατί εκφράζουν μια νέα αντίληψη κοινωνικής συμβίωσης. Η καταστροφή θεσμών που χρειάστηκε σχεδόν ενάμισης αιώνας θυσιών και προσπαθειών για να δημιουργηθούν είναι μέγα ζήτημα. Η διαδικασία της απορροής του κοινωνικού από το πολιτικό είναι κεντρικό ζήτημα για τις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Πρόκειται για την απίσχνανση του πολιτικού και για τη διαρροή του κοινωνικού έξω από τη σφαίρα της πολιτικής διαμεσολάβησης. Αλλά το κοινωνικό που δεν διαμεσολαβείται από το πολιτικό προοιωνίζεται σκοτεινές εξελίξεις.

Το νόημα του Δεκέμβρη

Του Σπύρου Μαρκέτου*. Από το alterthess.gr

Τι μπορεί να κάνει σήμερα το σύστημα με τη νεολαία; Να της βρει δουλειά; Δεν γίνεται πια. Να την στείλει Μακρόνησο; Ούτε. Να την κρατήσει χαυνωμένη στα γήπεδα και μπροστά στην τηλεόραση; Κουρασμένη τακτική, μα ούτε και αρκεί. Ο Δεκέμβρης κλόνισε ακόμη και την ποπ κουλτούρα, που σιγά σιγά παίρνει πιο αμφισβητησιακή τροπή, όπως δείχνουν, για παράδειγμα, και τα γκρουπάκια που προβάλλονται στα τηλεπαιχνίδια. Πολύ πιο δυσοίωνη για το καθεστώς είναι μάλιστα η άλωση από εξεγερσιακά μηνύματα του ίδιου του σκληρού πυρήνα της λαϊκής μουσικής. Η μελωδική δυσφορία της λεπταίσθητης νεολαίας αντέχεται, οι ιαχές των μεταλλάδων λίγους ενήλικες τρομάζουν, τι κάνεις όμως με τους Ροκάδες του Σταμάτη Γονίδη, που έπιασαν το ένα εκατομμύριο χτυπήματα στο γιουτιούμπ;
Ζηλεύω τους ροκάδες και τους πιτσιρικάδες,
που ΄χουν ελεύθερη στα στήθεια τους καρδιά,
που ζουν τα όνειρά τους, και για τον έρωτά τους
τα κάνουν όλα στη ζωή γυαλιά-καρφιά.

Ο λαϊκός τραγουδιστής, αληθινός, σε κοκκινόμαυρο φόντο και με κυκλωμένο άλφα στη φανέλα του, προκαλεί ρίγη σε πολιτισμικούς χώρους που ως τώρα έμοιαζαν να συγκινούνται από άλλες αξίες. Αδιάψευστο τεκμήριο, τα υβριστικά σχόλια που εισπράττει -αντισταθμίζονται όμως από πολύ περισσότερους επαίνους. Θα γραφόταν άραγε πριν από τον Δεκέμβρη τέτοια μουσική; Θα έπιανε τον παλμό της εποχής; Δύσκολα. Ξέρουμε πολλά πρόσφατα γεγονότα που άλλαξαν σε ανάλογο βαθμό τη λαϊκή ευαισθησία;

Αυτά λοιπόν για κείνους που λένε πως ο Δεκέμβρης δεν σήμαινε και πολλά πράγματα. Άλλοι, πιο βαθυστόχαστοι, κυρίως διανοούμενοι νοσταλγοί της χούντας, επιμένουν πως τον Δεκέμβρη κορυφώθηκε η κουλτούρα της Μεταπολίτευσης, παραβλέποντας ωστόσο ότι ανάλογες εξεγέρσεις δεν είχαμε μετά το ’74. Ο καιρός θα δείξει. Πιθανότερο είναι πάντως πως ο Δεκέμβρης, αντίθετα, διεκδικώντας μια πιο ελεύθερη και ανθρώπινη ζωή εγκαινίασε ένα πανευρωπαϊκό κύμα αγανάκτησης με το ψευτοδημοκρατικό σημερινό μας καθεστώς.

Ερίκ Τουσαίν: «Ανοίξτε τα βιβλία του δημόσιου χρέους»!

Στη δημιουργία Επιτροπής Λογιστικού Ελέγχου που θα δώσει τα νομικά και ηθικά επιχειρήματα για την παύση πληρωμών του δημοσίου χρέους καλεί ο διακεκριμένος επιστήμονας και αγωνιστής Ερίκ Τουσαίν στη βαρυσήμαντη συνέντευξη που παραχώρησε στα Επίκαιρα.
Ο Ερίκ Τουσαίν δεν μιλάει στη βάση υποθέσεων. Έχοντας ενεργή συμμετοχή στην Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου που συγκρότησε ο πρόεδρος του Ισημερινού, Ραφαέλ Κορέα, πριν τρία χρόνια μεταφέρει την πολύτιμη εμπειρία του από τις καθόλα νόμιμες μεθόδους που χρησιμοποίησε ο πρόεδρος του Ισημερινού για να απαλλαγεί από ένα μεγάλο μέρος του δημοσίου χρέους. Μέχρι και την δευτερογενή αγορά χρησιμοποίησε ο Κορέα με τις κατάλληλες κινήσεις για να μειώσει το δημόσιο χρέος. Υπήρχε όμως πολιτική βούληση, όχι άνευ όρων παράδοση στους ξένους πιστωτές και διαπόμπευση της χώρας, όπως στην Ελλάδα!

Ο Ερίκ Τουσαίν είναι ιστορικός και πολιτικός επιστήμονας, ιδρυτής και πρόεδρος της Επιτροπής για την Κατάργηση του Χρέους του Τρίτου Κόσμου (CADTM). Έχει συγγράψει πολλά βιβλία για συναφή θέματα (Your money or your life! The tyranny of global finance, The World Bank: a never ending coup d’etat, και άλλα). Το πιο πρόσφατο βιβλίο του που έγραψε μαζί με την Νταμιέν Μιλιέτ κυκλοφόρησε τον Σεπτέμβρη του 2010 και καταπιάνεται με το θέμα του παγκόσμιου χρέους και τις ευθύνες του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας. Τίτλος του: The debt, the IMF and the World Bank, sixty questions sixty answers (εκδόσεις Monthly Review).
[Αναδημοσιεύεται από το μπλογκ του Λεωνίδα Βατικιώτη]

– Ποια είναι τα ειδικά χαρακτηριστικά της κρίσης δημοσίου χρέους που έχει ξεσπάσει εδώ και έναν χρόνο στην ευρωζώνη, διαφοροποιώντας την από άλλες κρίσεις χρέους που έχουν εμφανιστεί στο παρελθόν σε χώρες του Τρίτου Κόσμου;
– Το βασικό χαρακτηριστικό αυτής της κρίσης είναι ότι αποτελεί δημιούργημα των ιδιωτικών τραπεζών κυρίως της Γερμανίας και της Γαλλίας που πλήττει τις χώρες της περιφέρειας (Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία, κ.α.) και του πρώην Σοβιετικού μπλοκ που εντάχθηκε στην ΕΕ την προηγούμενη δεκαετία. Πρόκειται λοιπόν για μια κρίση που εξελίχθηκε εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Αυτή η κρίση αποτελεί επίσης δημιούργημα, κι αυτό είναι ένα δεύτερο χαρακτηριστικό της, των νεοφιλελεύθερων πολιτικών που εφαρμόστηκαν τις δεκαετίες ’80 – ’90 κι ως βασικό τους χαρακτηριστικό είχαν την μείωση των φόρων που πλήρωναν οι επιχειρήσεις και οι πλούσιοι. Το αποτέλεσμα στη συνέχεια ήταν να μειωθούν απότομα τα κρατικά έσοδα και να ανοίξει ο δρόμος για την σημερινή δημοσιονομική κρίση. Ανεξάρτητα δηλαδή από τις επιπλέον συγκυριακές αιτίες, η κρίση προετοιμάστηκε από τις φιλο-επιχειρηματικές πολιτικές των προηγούμενων δύο δεκαετιών.
Η τρίτη αιτία, που αποτέλεσε και τη σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι, ήταν το κόστος για τη διάσωση των ιδιωτικών τραπεζών σε χώρες όπως η Ισπανία, η Ιρλανδία, η Πορτογαλία.

– Όπως συνέβη και στην Ελλάδα. Οι κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ έχουν θέσει στη διάθεση των τραπεζιτών την τελευταία τριετία, υπό την μορφή ρευστού και εγγυήσεων, 78 δισ. ευρώ!
– Σε αυτή την κατηγορία της Ισπανίας, της Ιρλανδίας, της Πορτογαλίας και της Ελλάδας θα ενταχθεί εντός λίγων εβδομάδων και η δική μου χώρα, το Βέλγιο. Κι αυτό λόγω της διάσωσης από το κράτος των τριών μεγάλων ιδιωτικών τραπεζών της Fortis, της Dexia και της KBC που είχε εκτεθεί πάρα πολύ στην ανατολική Ευρώπη και επίσης στην Ιρλανδία, κατέχοντας κρατικά ομόλογα ύψους 20 δισ. ευρώ.

– Κι ο λογαριασμός τώρα μεταβιβάζεται στους πολίτες;
– Ακριβώς! Τα ιδιωτικά χρέη μεταβιβάζονται στις δημόσιες αρχές και γι αυτό έχουμε την απογείωση του δημοσίου χρέους. Ως συνέπεια η έκρηξη του δημοσίου χρέους γίνεται μια πολύ καλή αφορμή για ένα νέο κύμα νεοφιλελεύθερων πολιτικών, πρωτοφανούς αγριότητας. Κι εννοώ αυτό που γίνεται στη χώρα σας, το οποίο μπορεί κάλλιστα να συγκριθεί με ότι συνέβη στις χώρες του Τρίτου Κόσμου από τη δεκαετία του ’80 μέχρι σήμερα με τη συμμετοχή του ΔΝΤ το οποίο έχει μια τεράστια εμπειρία σε αυτό τον τομέα. Οι ίδιες καταστροφικές, εγκληματικές πολιτικές εφαρμόζονται και σήμερα στην Ελλάδα, όπου μεταφέρεται αυτούσια όλη αυτή η αρνητική εμπειρία.

Αποκάλυψη: Η Τουρκία απαιτεί το Αιγαίο εκτός Διεθνούς Δικαίου και η Ελλάδα υποχωρεί

Η Τουρκία απαιτεί α-λα-καρτ οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών στο Αιγαίο, με διμερείς διαπραγματεύσεις, πέραν των προβλέψεων του Διεθνούς Δικαίου. Η ελληνική κυβέρνηση τηρεί υποχωρητική στάση και ολιγωρεί. Σοβαρές ενδείξεις για πλούσια κοιτάσματα πετρελαίου και αερίου στο Αιγαίο.

Των Σταύρου Λυγερού και Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου. Από τον «Κόσμο του Επενδυτή», 27.11.2010.
Για “πληροφορίες που τα συμφέροντα της Ελλάδας επιβάλλουν να τηρηθούν απόρρητες απέναντι σε ξένη κυβέρνηση και υπονόμευσαν τη διπλωματική προσπάθεια της χώρας” κάνει λόγο το Υπουργείο Εξωτερικών σε προχθεσινή του ανακοίνωση.

>> Η ανακοίνωση του Υπουργείου και η απάντηση των δημοσιογράφων παρατίθενται αυτούσια στο τέλος του παρόντος δημοσιεύματος.

Σε πολύ πιο προχωρημένο στάδιο απ’ ότι αναγνωρίζει δημοσίως η κυβέρνηση Παπανδρέου βρίσκονται οι διαπραγματεύσεις Ελλάδας-Τουρκίας για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών στο Αιγαίο και στην ανατολική Μεσογείου. Αυτό τουλάχιστον προκύπτει από πρόσφατο (1η Νοεμβρίου 2010) άκρως απόρρητο έγγραφο της Δ1 Διεύθυνσης του Υπουργείου Εξωτερικών (ΟΗΕ, Διεθνείς Οργανισμοί και Διασκέψεις), τα κυριότερα αποσπάσματα του οποίου δημοσιεύουμε παρακάτω. 

Το έγγραφο με τίτλο «Απεικόνιση των ορίων της ελληνικής υφαλοκρηπίδας στην ανατολική Μεσόγειο» έχει αποδέκτη τον Α’ Γενικό Διευθυντή (αρμόδιος για τις Πολιτικές Υποθέσεις) κ. Τρύφωνα Παρασκευόπουλο και κοινοποιείται στο γραφείο του υπουργού κ. Δημήτρη Δρούτσα. Συντάχθηκε για να απαντήσει σε ερωτήματα που έχουν εγερθεί στην πορεία των ελληνοτουρκικών διερευνητικών επαφών, γεγονός που επιτρέπει την εξαγωγή συμπερασμάτων για τη βάση και το περιεχόμενο των διμερών διαπραγματεύσεων.

Οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας α-λα-καρτ

Η πρώτη αποκάλυψη είναι ότι η τουρκική πλευρά απαιτεί η διαπραγμάτευση για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας στην ανατολική Μεσόγειο να είναι ξεχωριστή από τη διαπραγμάτευση για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας του Αιγαίου. Δεν πρόκειται για διαδικαστικό ζήτημα. Ουσιαστικά, η Άγκυρα επιχειρεί να αποσυνδέσει το νησιώτικο σύμπλεγμα του Καστελορίζου από τα υπόλοιπα Δωδεκάνησα και να το εμφανίσει σαν αποκομμένες νησίδες, οι οποίες επικάθηνται σε τουρκική υφαλοκρηπίδα, προκειμένου να αμφισβητήσει το νομικό δικαίωμα αυτών των νησιών να έχουν δική τους υφαλοκρηπίδα και Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ).
Ας σημειωθεί ότι η γεωγραφική θέση του Καστελορίζου και της Στρογγύλης επηρεάζει καθοριστικά τα όρια της υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ στην ανατολική Μεσόγειο. Για την ακρίβεια (όπως φαίνεται και στον συνημμένο χάρτη) επιτρέπει στην Ελλάδα να διεκδικήσει την εκμετάλλευση μίας μεγάλης θαλάσσιας έκτασης, στο υπέδαφος της οποίας υπάρχουν σοβαρότατες ενδείξεις πως υπάρχουν πλούσια κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Το εν λόγω έγγραφο εκφράζει κατηγορηματική αντίθεση στο ενδεχόμενο ξεχωριστής διαπραγμάτευσης για την υφαλοκρηπίδα του Αιγαίου και της ανατολικής Μεσογείου. Πηγές που είναι σε θέση να γνωρίζουν, ισχυρίζονται ότι η κατηγορηματική αυτή θέση, όπως και μία σειρά ακόμα θέσεις που εκφράζονται στο έγγραφο έχουν ενοχλήσει το γενικό διευθυντή πολιτικών υποθέσεων και το γενικό γραμματέα του υπουργείου Εξωτερικών κ. Ιωάννη-Αλέξιο Ζέππο. Σύμφωνα πάντα με τις ίδιες πληροφορίες, οι δύο ανωτέρω αξιωματούχοι ήθελαν ανεπίσημες απαντήσεις κι όχι μία αναλυτική έγγραφη και τεκμηριωμένη απάντηση, η οποία εκ των πραγμάτων δημιουργεί υπηρεσιακό προηγούμενο. Αυτό δεν θα είχε σημασία εάν η ελληνική πλευρά ήταν αποφασισμένη να απορρίψει κατηγορηματικά την τουρκική απαίτηση για ξεχωριστή διαπραγμάτευση, όπως και άλλες απαιτήσεις. Καλό θα ήταν επ’ αυτού να υπάρξει επίσημη απάντηση από το υπουργείο Εξωτερικών.

Από το κείμενο εμμέσως πλην σαφώς τεκμαίρεται ότι η όλη διαπραγμάτευση διεξάγεται επί της βασικής διεκδίκησης της Τουρκίας, που είναι η άρνηση αναγνώρισης του δικαιώματος των νησιών να έχουν υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ. Η Άγκυρα επιδιώκει να επιβάλλει ως βάση της διαπραγμάτευσης την αρχή της “ευθυδικίας”, η οποία παρακάμπτει τις γενικές αρχές του Δικαίου της Θάλασσας. Το έγγραφο δίνει τεκμηριωμένη απάντηση, επικαλούμενο την υφιστάμενη νομολογία και τις διαφοροποιήσεις που έχουν σημειωθεί στον τρόπο αντιμετώπισης τέτοιων ζητημάτων από το Διεθνές Δικαστήριο.

Γιατί η Τουρκία «στήνει εξέδρες» χωρίς Χάγη

Της Κύρας Αδάμ, από την Ελευθεροτυπία, 27.11.2010.

Οι κυβερνήσεις Ελλάδας και Τουρκίας ουδέποτε διέψευσαν το τελευταίο διάστημα ότι υπάρχει στα σκαριά συμφωνία για το Αιγαίο, ενώ οι ξεκάθαρες θέσεις του υπουργού Επικρατείας της Τουρκίας, Ε. Μπαγίς, την περασμένη εβδομάδα, ότι «θα στήσουμε εξέδρες στη θάλασσα του Αιγαίου που θα μας λύσουν τα προβλήματα», οδηγούν στο μάλλον ασφαλές συμπέρασμα ότι η «λύση» θα είναι η συνεκμετάλλευση του Αιγαίου.

Ομως η οποιαδήποτε διαπραγμάτευση και συμφωνία για συνεκμετάλλευση από κοινού με την Τουρκία των κοιτασμάτων του Αιγαίου, χωρίς προηγουμένως να έχουν καθοριστεί τα χωρικά ύδατα και να έχουν οριοθετηθεί η υφαλοκρηπίδα και η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ), αφήνει ανοιχτή την πόρτα για παραχώρηση ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, αλλά και οικονομικών δικαιωμάτων.

Slavoj Zizek: Ζώντας στις έσχατες ημέρες

Ο «Γίγαντας της Λιουμπλιάνα» βομβαρδίζεται με πραγματικά στιγμιότυπα από τα επικρατούντα μέσα μαζικής ενημέρωσης που προβάλλονται σε μεγάλες οθόνες ολόγυρά του, μαζί με αποφθέγματα σύγχρονων διανοητών πάνω σε τέσσερις κύριες θεματικές: την οικονομική κρίση, το περιβάλλον, το Αφγανιστάν και το τέλος της Δημοκρατίας. Δράττεται έτσι της ευκαιρίας να εξαπολύσει μια δριμεία κριτική στον σύγχρονο καπιταλισμό και να συμμεριστεί την εκτίμησή του για το τι μέλλει γενέσθαι.

«Εμείς οι κομμουνιστές είμαστε ξανά εδώ!». Αυτή είναι η τελευταία φράση του Σλαβόι Ζίζεκ. Το τρέχον καπιταλιστικό σύστημα, στου οποίου την ομαλή παγκόσμια διάδοση τόσοι πίστεψαν, είναι αβάσιμο. Βρισκόμαστε στο χείλος μεγάλων προβλημάτων που απαιτούν μεγάλες λύσεις, υποστηρίζει.

Ο,τι έχει απομείνει στην Αριστερά, για πολλούς έχει τραυματιστεί από τη φιλελεύθερη δημοκρατία δυτικού τύπου και δείχνει να στερείται της δύναμης να διατυπώσει ριζοσπαστικές λύσεις. Όχι ο Ζίζεκ.

Συνέντευξη: Chris Kijne
Σκηνοθεσία: Marije Meerman
Παραγωγή: Mariska Schneider /Pepijn Boonstra
Ερευνα: Marijntje Denters/Maren Merckx
Μετάφραση-Υποτιτλισμός: Ζωή Σιάπαντα, TVXS

Slavoj Zizek: Nα ξεφύγουμε από τα δίχτυα που έχουμε παγιδευτεί

Aνάλυση του Slavoj Zizek, δημοσιευμένη στο περιοδ. «New Left Review», αρ. 64, Λονδίνο, Ιούλιος-Αύγουστος 2010. Ελληνική μετάφραση: εφημ. Ελευθεροτυπία, 21.11.2010.

Στη Μαδρίτη, στην Αθήνα, στο Βουκουρέστι και στο Παρίσι, η οργή του λαού μαρτυράει την κοινωνική απόγνωση και τη βαθύτατη επιθυμία για αλλαγή. Ομως, για την ώρα, απουσιάζει η πολιτική στρατηγική η οποία θα επιτρέψει την πραγματοποίηση αυτής της αλλαγής, καθώς και η ελπίδα ότι θα επιτύχει. Μήπως πρέπει να διακινδυνεύσουμε ν’ αφήσουμε να χαθεί αυτή η ευκαιρία, προβάλλοντας ως δικαιολογία το επιχείρημα ότι δεν υφίστανται ακόμα οι συνθήκες για την υλοποίησή της; Ή μήπως πρέπει να βάλουμε στοίχημα ότι, καμιά φορά, «συμβαίνει το ανέφικτο»;

Κ. Λαπαβίτσας: Η χώρα μπαίνει σε τροχιά αυτοκτονίας

«Όσο αυξάνεται η ανεργία και χειροτερεύουν οι τραπεζικές πιστώσεις, τόσο χειρότερα θα γίνονται τα πράγματα για τις επενδύσεις. Υπάρχει κίνδυνος να λιμνάσει η ελληνική οικονομία για χρόνια…

»Οσο περισσότερο καθυστερεί η Ελλάδα, τόσο πιο δύσκολο θα γίνεται το πρόβλημα. Αφενός, ο όγκος του χρέους θα μπαίνει σταδιακά κάτω από ξένη νομοθεσία δεδομένου ότι η χώρα θα συνεχίσει να παίρνει τα καταστροφικά δάνεια του Μνημονίου τα οποία προφανώς δεν εμπίπτουν στο ελληνικό δίκαιο. Αφετέρου, οι γερμανικές και οι γαλλικές τράπεζες θα βελτιώνουν σταδιακά τη θέση τους και άρα θα γίνουν πολύ σκληρότεροι διαπραγματευτές».
Αυτά δηλώνει, μεταξύ πολλών άλλων, ο Κώστας Λαπαβίτσας, καθηγητής οικονομικών στη Σχολή Ανατολικών και Αφρικανικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Ελευθερία» και στον Αποστόλη Ζώη. Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη.

Συνεκμετάλλευση ή εκχώρηση εθνικών δικαιωμάτων στο Αιγαίο;

Του Σταύρου Λυγερού, από την εφημερίδα Επενδυτής, 20.11.2010.

Για να συμφωνηθεί, όμως, συνεκμετάλλευση πρέπει να έχει προηγηθεί η οριοθέτηση της ΑΟΖ/υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο. Μόνο τότε θα είναι σαφές ποιά ποσοστά δικαιούται η μία και ποιά η άλλη πλευρά. Εάν δεν είναι σαφές αυτό, η διαπραγμάτευση θα γίνει στον αέρα και βεβαίως προς όφελος της Άγκυρας, η οποία είναι αυτή που αμφισβητεί, πιέζει και διεκδικεί. 

Όταν οι Τούρκοι μιλάνε για συνεκμετάλλευση εννοούν ότι το κέρδος θα μοιραστεί σχεδόν εξίσου. Σύμφωνα με το Δίκαιο της Θάλασσας, όμως, δικαιούνται ένα πολύ μικρό ποσοστό, λόγω της ύπαρξης των ελληνικών νησιών στο Αιγαίο. Με άλλα λόγια, η όμορφη λέξη συνεκμετάλλευση δεν είναι τίποτα άλλο από ένα όχημα παραπλάνησης για παραχώρηση εθνικών δικαιωμάτων. Ορισμένες πηγές, μάλιστα, ισχυρίζονται ότι έχει ήδη διαμορφωθεί και η προπαγανδιστική συνταγή: «Μία υφαλοκρηπίδα που δεν μπορούμε να εκμεταλλευθούμε είναι μία άχρηστη υφαλοκρηπίδα. Γιατί να μην μοιραστούμε με τους Τούρκους ένα όφελος, που αλλιώς δεν θα το έχουμε καθόλου;»

Τουρκική ανάμιξη στη Θράκη

Του Σταύρου Λυγερού, από την εφημερίδα Επενδυτής, 30.10.2010.

Μπορεί οι παραδοσιακοί ταγοί της μουσουλμανικής μειονότητας παραδοσιακά να είναι πλοκάμια του “βαθέος κράτους”, αλλά με την επικράτηση των Νεοοθωμανών η τουρκική ανάμιξη στη Θράκη έχει αποκτήσει μεγαλύτερο πολιτικό βάθος. Εγγράφεται στο πλαίσιο μίας ευρύτερης στρατηγικής για την μετατροπή των μουσουλμανικών θυλάκων στα Βαλκάνια σε ερείσματα και μοχλούς της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής.

Δεν είναι τυχαίο ότι από την άνοδο στην εξουσία των νεοοθωμανών το 2002 οι επισκέψεις Τούρκων αξιωματούχων στη Θράκη έχουν πολλαπλασιασθεί. Όπως δεν είναι τυχαίο το έντονο ενδιαφέρον, που επιδεικνύουν προσωπικά τόσο ο Πρόεδρος Δημοκρατίας Αμπντουλάχ Γκιούλ όσο και ο πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν. Είναι κοινή παραδοχή στο ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών ότι οι νεοοθωμανοί έχουν εντείνει τις διπλωματικές πιέσεις σχετικά με τη μουσουλμανική μειονότητα.

Τα γεγονότα αποδεικνύουν ότι η Άγκυρα επιχειρεί να μετατρέψει την μειονότητα σε μοχλό πολιτικής πίεσης προς την Ελλάδα. Προσπαθεί να καλλιεργήσει την εντύπωση ότι οι μουσουλμάνοι της Θράκης υφίστανται διακρίσεις, για να προσδώσει υπόσταση σε μία εκστρατεία εναντίον της Ελλάδας και κατ’ αυτό τον τρόπο να θολώσει τα νερά.

Πέρα από την εκλογική αριθμητική, τα νέα μέτωπα

Toυ Νικόλα Σεβαστάκη, από τα Ενθέματα, της εφημ. Αυγή.

Οι εκλογές της μαζικής αποχής (πάνω από το μισό των εγγεγραμμένων) δεν προσφέρονται για ασφαλή και απλοϊκά συμπεράσματα. Δίνουν ωστόσο κάποια ιδέα για τις βαθύτερες διεργασίες στην κοινωνία σε συνθήκες όπου κυριαρχούν οι ελάχιστες προσδοκίες και ρευστοποιούνται, με ταχύτητα, πολλά από τα δεδομένα του παρελθόντος. Το αποτέλεσμα λοιπόν φαίνεται να συμπυκνώνει την αμφισημία της περιόδου: για παράδειγμα, τη συνύπαρξη μιας τάσης μαζικής αποχώρησης από το «πολιτικό σύστημα» παράλληλα και από κοινού με την αναζήτηση ανώδυνων παρακαμπτηρίων από το επαχθές βάρος των κεντρικών πολιτικών διλημμάτων της συγκυρίας. Ο αμιγής «αυτοδιοικητισμός» και οι εκκεντρικές υποψηφιότητες τύπου Αμυρά εντάσσονται σε αυτή τη λογική.

Μια δεύτερη παράμετρος είναι ότι ο στόχος των δυνάμεων που αναζητούν την παθητική, έστω, νομιμοποίηση των σημερινών «αναμορφώσεων» (μέσα από το Μνημόνιο αλλά και πέρα από αυτό) επικεντρώνεται στην με κάθε τίμημα αγορά σταθερότητας και ανοχών. Και όπως ξέρουμε η λειτουργία κάθε ανταγωνιστικής εκλογικής αγοράς –αυτό είναι η «δημοκρατία» κατά τους ορθόδοξους πολιτικούς επιστήμονες– δεν διαταράσσεται ούτε με την αλματώδη αύξηση της αποχής ούτε με τις διαφοροποιήσεις της ψήφου προς τις λεγόμενες ανεξάρτητες και διαμαρτυρόμενες υποψηφιότητες.

Όπως ήδη φάνηκε, για τον Παπανδρέου και την κυβέρνησή του, είναι μάλλον ευτύχημα η μετατόπιση του κέντρου βάρους κάποιων αναμετρήσεων από τις κοινωνικοοικονομικές διαστάσεις της κρίσης στη σφαίρα των συμβολικών-πολιτισμικών ευαισθησιών. Αυτή η μετατόπιση φαίνεται να είναι κάτι διαφορετικό από την παλιά πόλωση μεταξύ δεξιάς και αντιδεξιάς, δεξιάς και «προοδευτικών δυνάμεων». Στηρίζεται κατά ένα μέρος σε μια δυναμική αθέατων ενίοτε συγκλίσεων μεταξύ απογοητευμένων από τον σαμαρικό λαϊκισμό συντηρητικών αστικών στρωμάτων, μερίδων της «φιλελεύθερης» αριστεράς και νεομποέμ χαλαρών ακροατηρίων των μεγάλων πόλεων.

Τέτοιου τύπου συναντιλήψεις διαμορφώνουν από καιρό τώρα ένα ακροατήριο που δεν αποδίδει πλέον προτεραιότητα σε κρίσιμα ζητήματα ισότητας και κοινωνικής δικαιοσύνης, δεν ενδιαφέρεται καθόλου για καπιταλισμούς, σοσιαλισμούς και άλλα «ιδεολογήματα» –όπως τα βαφτίζουν– όσο για πραγματιστικές επιδιορθώσεις στις κλίμακες ποιότητας της καθημερινότητας.